04-10-2005 Met dank aan: Topgear Magazine


Herman Koch - Terreinwagen


Welk soort mensen heeft er een hekel aan terreinwagens? Of beter gezegd: hoe zien die mensen er precies uit?

Bij mij woont er een om de hoek, een terreinwagenhater, dus dat is lekker makkelijk dichtbij. We gaan er eens op bezoek. We willen weten waar het vandaan komt, die blinde haat tegen terreinwagens. Een haat tegen alles wat mooi, krachtig en stoer is, kortom, en ook nog eens geluk en plezier uitstraalt.

"Ga zitten," zegt de terreinwagenhater. Wat meteen opvalt is dat we niet goed weten waar. Op alle stoelen liggen namelijk spullen: oude, lelijke kleren vooral, maar ook tijdschriften over wandelen en zelf groente verbouwen. Verder hangt er die rare lucht in huis: van dieren van wie de kooitjes of voederbakken niet goed worden verschoond.

Om te beginnen bij de terreinwagenhater zelf: die is ook behoorlijk lelijk. In de eerste plaats is er het lichtroze, ietwat vlekkerige gezicht. En dan die angstige, benauwde blik die je vaak ziet bij mensen die ooit wat hadden willen worden, maar die het nooit helemaal gelukt is. De terreinwagenhater is boos, en terecht. Hij zou boos op zichzelf moeten zijn, maar omdat hij een beetje dom is, maakt hij zich boos op dingen buiten zichzelf.

'Hoe zou hij zichzelf omschrijven?' vallen wij meteen maar met de deur in huis, en zetten het kopje vieze thee, in een vuil glaasje van een reform- of Derdewereld-winkel zolang naast de kapotte, voor een habbekrats op de rommelmarkt op de kop getikte, oude-oma-schommelstoel.

'Ik ben boos', geeft de terreinwagenhater zelf meteen toe. 'Ik maak me kwaad om alles wat plezier uitstraalt. Lekker eten, goede wijn, Amerikaanse tekenfilms, hamburgers, merkkleding, mooie schoenen, mooie mensen, mensen die niet van wandelen houden en alleen maar op het strand willen liggen, mensen die voor vijf uur 's middags al met drinken beginnen...'

'En een mooi passagiersvliegtuig', vullen wij aan. 'Een passagiersvliegtuig in blauwwitte kleuren dat met de bulderende kracht uit al zijn vier straalmotoren opstijgt tegen een strakblauwe lucht...' 'Dan bel ik meteen het meldpunt geluidsoverlast. Daar kan ik gewoon niet van genieten.' 'Terwijl het toch een prachtig gezicht is.'

Nu begint de terreinwagenhater zachtjes te huilen. Het is altijd al een beetje gênant, mensen die om niks beginnen te huilen, maar bij lelijke mensen is het ronduit een vies gezicht. Maar we moeten door. 'Waar stem je op?' vragen we streng. 'Groen Links of SP?' 'Groen Links. Soms SP.' 'Je weet dat Groen Links in Nijmegen is begonnen met een campagne om terreinwagens uit het centrum te weren? Zodat er alleen nog maar lelijke auto's mogen rondrijden, bestuurd door lelijke mensen zoals jij?' De terreinwagenhater knikt en slaat zijn ogen neer.

'Lang geleden werd er door iedereen op gehamerd dat de auto's veiliger moesten worden', zet ik door, 'dat ze beter moesten worden beschermd tegen botsingen. En nu is het eindelijk zover, en dan mag het opeens niet meer, van mensen zoals jij. En van losers in het algemeen. En dat uitgerekend in Nijmegen! Ze hebben daar een kort geheugen, want ze zijn kennelijk vergeten dat ze zestig jaar geleden door terreinwagens van het fascisme zijn bevrijd. Terreinwagens die in 1945 godzijdank nog wel het centrum in mochten.'

Ik weet dat ik doordraaf, maar ik heb gelukkig wel gelijk. Zelf kocht ik zes jaar geleden mijn eerste terreinwagen. Een goede vriend noemde het een 'Midlife-Chrysler'. Ik geniet nog elke dag als ik in mijn terreinwagen stap. In de straat waar ik woon is het de enige mooie auto. En als het iets met de leeftijd te maken heeft, zijn er slechtere manieren denkbaar om je midlife-crisis te beleven.

Ik wil de terreinwagenhater nog vragen wat er gebeurd zou zijn wanneer de terreinwagens al in 1945 uit het centrum van Nijmegen zouden zijn geweerd? Door de toenmalige autoriteiten. Ik zou hem willen vragen of dit misschien een ander licht werpt op de huidige autoriteiten - maar ik ben bang dat hij te dom is voor historische parallellen.

Daarom vraag ik of hij misschien een proefrit in mijn terreinwagen wil maken. De terreinwagenhater droogt zijn ogen en begint te stralen - waarmee hij bewijst dat hij ondanks alles toch een mens is, zoals u en ik. De thee is inmiddels koud, maar dat was hij al.


Herman Koch


Weer terug?