Volkskrant 26-09-1992


Dijenkletsen en pulken aan grenzen


Het valt nog helemaal niet mee, komische televisie maken, merkt Kees Prins terloops op tijdens de laatste opnamen van Jiskefet. Voor het derde seizoen wordt het programma door hem, Michiel Romeyn en Herman Koch voor de VPRO gemaakt. Pieter Verhoeff trad bij de eerste series op als regisseur. De regie is nu een gezamelijke taak van de makers en cameraman Kester Dixon.

Niet alleen hebben cohorten zich noemende komieken eerder Prins' bewezen, ook de mannen van Jiskefet worden sinds half juni weer dagelijks met het reusachtige probleem geconfronteerd. Wat is leuk? Wanneer is het niet meer leuk? En: moet het wel altijd leuk? Prins spreekt zijn bewondering uit voor Van Kooten en De Bie, die al zovele jaren opboksen tegen hun eigen reputatie, de gewenning aan kwaliteit, de krappe marges van wat de kijker als vernieuwing wil accepteren. Typetjes, parodie, imitatie en een goeie grap doen het gewoon nog het best. Jiskefet houdt zich daar aan in de helft van de wekelijkse itempjes, in de andere wordt gepoogd aan de grenzen te pulken.

's Avonds bij een borreltje vanwege de laatste draaidag, wil Herman Koch wel even doorgaan op de afwezigheid van een regisseur. Hij onderkent het gemis in sommige onderdelen van een duidelijk sturende hand, maar wijst er ook op dat vorig seizoen de items minstens zo lang waren. Komedie blijft een kwestie van timing. Maar in Jiskefet moet ook plaats zijn voor een mooi moment, meent Koch. Dijenkletsers zijn prachtig, maar we konden er gewoon niet meer meer verzinnen, had Prins al eerder gezegd.

De laatste draaidag werd besteed aan de laatste aflevering, uit te zenden op 11 oktober. Volgens de produktiepapieren heet het onderdeel: Verloedering van Jeugdhelden. Locatie is Bar Celona, in de Kanaalstraat te Oud-IJmuiden. Als Zorro vermomd betreedt Michiel Romeyn het schamele café. Hij biedt mompelend een stel bejaarde figuranten de rozen die hij meetorst te koop aan. Hij schuifelt door naar een volgende klant, een man die met zijn hoofd op tafel leunt. Ook die weigert. Dan volgt de herkenning: Zorro! Swieb! Als je me godverredomme nou... zegt Romeyn en bestelt met een bekakte macho-stem een 'droge sherry'. Ik dacht dat je AIDS had, besluit ROmeyn. Maar die laatste opmerking zal in de montage vervallen. In Jiskefet is geen plaats voor grove leut, anders dan binnen het strakke kader van De Proleten.

Tijdens de broodjes neemt Romeyn als een busgids het heft in handen, anderen haken in: Daar komt Swiebertje, rare Swieber met z'n hele grote lul! De Nederlandse Benny Hill is het komische natuurtalent van het stel. Kees Prins is de voortreffelijke acteur en imitator, Herman Koch de absurdist. Zijn vertolking van Flipje uit Tiel heeft een ongekende weeïgheid>

Na de opname van de hereniging op straat (de barman schopt Swieb en Zorro de deur uit, juist als Flipje de vuilniszakken doorzoekt), verplaatsen de crew en cast zich naar de laatste locatie. Een viaduct onder de A6, naast de Hemcentrale. Groter heimwee-oord is moeilijk te vinden. Swiebertje, Zorro en Flipje zijn vervallen tot een zwerversbestaan.

Er is een heuse Crane ingehuurd om het slotlied met de gewenste pathos in beeld te kunnen brengen. Camareman en acteurs knobbelen een regie voor de scène uit. De juffrouw die de set aankleedt kan gaandeweg over meer en meer lege bierblikjes beschikken. Een volle wodkafles, dat zal je bij echte zwervers toch niet zien? Koch en Romeyn bemoeien zich persoonlijk met dit onderdeel van de setdressing. Met zijn off camera impressie van een nijdige Amsterdamse dameskapper brengt de nog immer als Zorro uitgedoste Romeyn een hilariteit onder het viaduct. De opnamen zitten gelukkig mee. Het van de afrit afstormende avondspitsverkeer laat zich opmerkelijk gedwee stilzetten, zodat Flipje, Zorro en Swieb mooi lang over de spoorlijn kunnen doorlopen. Ze zingen: En als het toch een keer mocht regenen, ben je zelf je paraplu. Of Jiskefet volgend seizoen terugkeert, is nog de vraag.

Huib Stam

(12 jaar later, in 2004, zou Huib Stam meespelen in Jiskefet als interviewer gedurende een interview met Multilul)


Weer terug?