Laatste nieuws:

Beppie Melissen ontmoette man van haar dromen

Deze week bij de VPRO voor het eerst dit televisieseizoen weer Jiskefet. Al hebben we de afgelopen weken natuurlijk al naar `Alvast Jiskefet' kunnen kijken - waarvan de relatiecursus `Achter de Wolken' van `Oboema en José' beslist naar meer smaakte. Echter: Zien we Oboema en José ooit weer? Een openhartig gesprek met de vrouw achter José, actrice Beppie Melissen. Nu in de VPRO-gids: Jiskefet-vrouw klapt uit de school over relaties.



Stelling van de interviewer: José en Oboema - én diens collega Henkie van de afdeling crediteuren natuurlijk! - moeten blijven omdat zij de afgelopen tijd tekenden voor het mooiste, meest komische en krankzinnigste onderdeel van het toch al weldadig abnormale programma Jiskefet. Beppie Melissen hoort graag dat `Achter de Wolken' kennelijk is aangeslagen. Alleen, de kans dat zij als José terugkeert in Jiskefet is kleiner dan dat ze niet te zien zal zijn. `Het is de vraag of je ermee door moet gaan. Ja, als het aan Michiel en mij zou liggen. We aarzelen.' Peinst de actrice hardop.

Acteur Michiel Romeyn speelde in de sketches cursusleider Oboema die voor de meest hilarische momenten zorgt, bijvoorbeeld als hij de tijd rijp acht om `in te tunen' op de camera om de kijkers zijn diagnose te geven van de voorafgaand in beeld gebrachte relatieproblemen tussen hem en `José'. Beppie Melissen: `Als het aan mij zou liggen zouden de afleveringen langer worden. Maar het zou de huwelijkscursus moeten blijven. Wat Michiel doet is briljant. We zouden er misschien iets meer tijd voor moeten nemen. We namen het nu in twee keer op. En dat was het dan. We hadden dan wel eindeloos voorbereid. Maar er stond niets op papier. Oboema zou kunnen uitgroeien tot een Nederlandse Archie Bunker.' Ons idee. Maar wij zijn Jiskefet niet. En zelfs Beppie Melissen is Jiskefet niet. `Ik ben een vaste gast om het maar zo te noemen. Maar ik ben niet een van Jiskefet. Jiskefet is van Kees (Prins), Herman (Koch) en Michiel. Ze zijn allerliefst en heel loyaal. Maar het is nu eenmaal zo dat Jiskefet van hun is. Ik doe mee of maak samen met Michiel een onderdeel. Ik bemoei me verder met niks, en daar zitten ze ook niet op te wachten denk ik. Ik ben erg dol op Michiel, maar we zien elkaar niet idioot veel.'

`Ik ken Michiel al heel lang, Kees ook, ja... zij waren net als ik ook altijd een beetje in het alternatieve theatercircuit actief. We zagen elkaars voorstellingen. Ik heb al twaalf jaar geleden iets gedaan met Michiel voor televisie. En we hebben samen in de film `De Orionneve'l gespeeld van Jurriën Rood. Ik was al eerder in Jiskefet te zien, bijvoorbeeld in die scène die in een boekwinkel speelt (voor de kenners: de speciale Jiskefet-videoband opent met deze boekhandel-scène - red.), dat was mijn debuut bij Jiskefet. Later zei ik: ik zou heel graag de vrouw van Oboema willen zijn. Achteraf zie je dan dat dat een gelukkig idee is geweest. Zo'n José is er natuurlijk niet zomaar. Ik heb vijftien jaar achter de rug van zelf dingen maken, en Michiel ook, en dan opeens vallen dingen op hun plek. Onvoorspelbaar. Ik denk ook niet dat je het zomaar uit de grond kunt stampen. Hij is goed in het improviseren en - in alle bescheidenheid - ik ben dat ook. We kunnen elkaar heel goed de ruimte geven. Goed opletten en van de ander verstaan: oh ja, nu gooien we het die kant op. Dat kan door de jaren die daaraan vooraf zijn gegaan. Wat ik altijd heel erg geweldig heb gevonden is Peter van Straaten. Dat hebben we ook wel benoemd zo: het moeten eigenlijk levende Peter van Straatens zijn, maar dan middels hele wonderlijke figuren. Zoals Peter van Straaten een wereld schetst in een tekening. Briljant. Zo bloedgeestig! Vooral als het over huwelijken gaat heeft hij vaak net de goede zin, en precies de goede houding te pakken. Achter de Wolken bleek ook op middelbare scholen aan te slaan. En de pedicure van mijn moeder had een hele club mensen die er met elkaar speciaal voor gingen zitten. En we hebben ook fans uit de hoek van Jan Intellectueel zal ik maar zeggen.'

Zal op het tumultueuze maar uiteindelijk toch gelukkige samenzijn van Oboema en José nu dan toch de definitieve scheiding volgen? Hoe wreed kan het leven zijn! Beppie Melissen maakte enkele jaren geleden voor toneelgroep Carver het stuk `Ware Liefde', handelend over een scheiding. In de pers verschenen toen ook berichten over haar eigen stukgelopen relatie. De vraag is lullig maar evident: eh... hoe autobiografisch is `Achter de Wolken'?

Melissen: `Het gevaar ligt op de loer dat mensen denken dat het over jezelf gaat. Je put natuurlijk uit eigen ervaring maar die kan ook zijn dat je heel goed hebt geobserveerd hoe je buren zijn, of hoe mensen in documentaires met elkaar omgaan. Documentaires zijn mijn favoriete kunstvorm. Het heeft meer met observatievermogen te maken dan met mijn privé-leven.' En, om toch even op dat privé-leven door te gaan: wat die veelbesproken scheiding betreft van enkele jaren geleden? Dát leed is geleden: `Het is zeker heel pittig geweest. Maar dat heeft zich op een wonderbaarlijke manier hersteld. Doordat het erop lijkt dat ik nu de man van mijn dromen heb ontmoet.' De Ware liefde dus? `Ja, daar lijkt het op. Zonder dat ik iets wil afdoen aan mijn vorige partners. Maar het is natuurlijk een mooie pleister op de wond. Sterker: er is geen betere.' Beppie Melissen komt uit een fors Hilversums gezin. Katholiek zeker? Nou nee: gereformeerd. Vader was leraar wiskunde. Zelf zette ze ook ooit haar zinnen op een docentschap, waartoe zij de Academie van Expressie in Utrecht bezocht. Ze zou later daadwerkelijk ook lesgeven, als docent dramatische vorming. Maar dat hield ze voor gezien toen zij zélf acteren aangenamer bleek te vinden. Ze speelde bij respectievelijk toneelgroep Carroussel en Carver in veelal bejubelde voorstellingen.

Ook werkte ze veel voor televisie, in de rol van Frée bijvoorbeeld in VPRO's `De Man met de Hoed' en binnenkort zal zij te zien zijn samen met Gerard Thoolen in de belangrijkste hoofdrollen van de comedy-serie Achter de Schermen, door Veronica uit te zenden. Beppie Melissen: `Die Academie van Expressie in Utrecht, de school van Wanda Reumer, is de bron van veel van wat ik later ben gaan doen. Er zaten leuke mensen op die school, namen die nu wel bekend zijn: Pieter Kramer, Loes Luca, Cecile Heuer, Toon Agterberg, dat werd een clubje dat bij elkaar kroop, en wij gingen kindertoneel doen. Tamelijk ongemotiveerd hoor. Het gebeurde. We stelden een groepje samen. Maakten hoofdzakelijk kindertoneel, volgens mij heette dat Kruimel. Als vrijetijdsbesteding in de weekeinden, maar wel serieus. De stukken schreven en maakten we zelf. Ik vond het fantastisch om te doen; of het goed was wist ik geloof ik niet. Totdat ik via Pieter Kramer hoorde van het toneelgezelschap Carroussel waar René Groothof, Leny Breederveld, Thea Breederveld en Loek Beumer speelden. Ik zag een meesterlijke voorstelling getiteld "Alleen voor Kinderen" geregisseerd door Helmert Woudenberg en was meteen verkocht. Pieter en ik zijn daar toen terechtgekomen; ik heb daar zo'n twaalf jaar gespeeld.'

`We hadden een eigen pand in Amsterdam, een eigen theatertje, en maakten altijd eigen produkties. Het klinkt misschien wat soft maar de stemming was jarenlang uitstekend. Je maakte de voorstelling zelf, je creëerde je eigen rol. Waarbij er nooit over toneelwetten werd gesproken. "Dat kan je niet doen op toneel", gold voor ons niet, niet omdat we per se wilden vernieuwen, maar simpelweg omdat we die wetten helemaal niet kenden! Gerardjan Rijnders die ons altijd gevolgd heeft, was vaak verbijsterd over wat wij ons allemaal permitteerden.' Na het vrijwillig opstappen bij Carroussel, een als noodzakelijk ervaren stap omdat de jarenlange samenwerking met de vaste groep tekenen van sleetsheid was gaan vertonen, volgde eind tachtiger jaren een jaar van bezinning. `Ik wilde al heel lang verhalen van Raymond Carver op toneel brengen en bij dat plan heb ik Leny Breederveld betrokken, we hadden ook de wens om met Myriam Koen te werken en met René van `t Hof, dus die hebben we gebeld. En we zijn toneelgroep Carver begonnen. Niet eenvoudig, want vergeet niet: we hadden helemaal geen geld. Terwijl, bij Carroussel hadden we volop salaris en een veilige plek.'

Van toneel terug naar de beeldbuis. Beppie Melissen mag dan uit Hilversum afkomstig zijn, de wondere wereld die televie heet heeft nooit echt gelonkt toen zij jong was. `Het kwam niet in mijn hoofd op. Ik vond het als kind wel interessant dat er Hilversum op de radio stond. Dat kinderlijke gevoel, dat vond ik wel iets hebben geloof ik, een raar soort vage trots. Maar televisie was een andere planeet. Ik heb ook nooit het verlangen gehad om op de planken te staan, nee. Mijn jeugdervaringen wat dat betreft zijn beperkt. Ik heb wel eens gedichten voorgedragen op de middelbare school, iets van Brecht. Achterberg vond ik prachtig, Bloem ontroerend, niet dat ik nu zo'n grote poëziekenner was, hoor. Ik geloof dat ik altijd heb gedacht dat mijn optreden niet echt opviel. Kenmerkend voor mijn gevoel destijds: wie zit er nou op mij te wachten? Ik vond lerares het aantrekkelijkst binnen de mogelijkheden die ik voor mijzelf zag. Mijn vader was ook leraar, gaf les op een middenstandsschool. We vormden een groot gezin, met elf kinderen. Ik was de tiende. Het was niet arm, en niet rijk. Een heel leuk gezin hoor, men gunde elkaar veel, het was niet zo dat er bij het eten gretig werd opgeschept omdat het anders op was bijvoorbeeld. De boel was goed georganiseerd: iedereen moest aan tafel zitten, er werd ook altijd gebeden, mijn vader verdeelde het vlees, en dan werd er pas begonnen. Er was altijd genoeg. Het was geen streng gezin, wel strikt, er werd elke dag uit de bijbel gelezen. En zeker, `s zondags naar de kerk. Daar ben ik in de puberteit mee gestopt. Veel van mijn oudere broers, ik heb acht broers, en zussen waren mij al voorgegaan in afwijkend gedrag.'

Hoe groot is de stap van een gereformeerde wiskundeleraar naar José van Oboema?

`Ik denk niet dat mijn vader, hij is al zo'n jaar of acht geleden overleden, Oboema en José erg gewaardeerd zou hebben. Mijn moeder zei daar toevallig laatst wat over. Mijn moeder kan dat veel makkelijker hanteren. Zij vindt het eigenlijk wel leuk. Alleen dat Oboema op de wc zit, daar struikelt ze dan over. Terwijl ik dan zeg: mam, je ziet toch helemaal niks, we doen het juist zo secuur, niets laten we zien, waardoor het banaal zou worden. Alleen: ze zijn intiem samen, en hij zit even op de wc, nou ja, dat ken ik privé ook. Dat je even wat roept tegen je man en vraagt hoe zit dat dan en dat dan, en opeens denk ik: het is eigenlijk achterlijk, we hebben een heel serieus gesprek terwijl ik op de wc zit... maar dat vindt ze dan toch niet helemaal overtuigend: "Het hoeft toch niet?", zegt ze dan.'

Je zei net zo van documentaires te houden?

`Bij Carver maken wij, zo omschrijf ik het wel eens: de theatrale documentaire. Dat zijn nooit afgeronde verhalen, het zijn werelden die we laten zien. Zoals een goede documentaire ook werelden laat zien. Door heel lang een aanrecht in beeld te nemen, bijvoorbeeld, zonder dat dat akelige kunst hoeft te worden. Maar wel dat je daardoor een heleboel vertelt. En als je dat goed doet zie je daar heel goed de persoonlijke visie van de maker doorheen. Dan heb ik het niet over de waardeloze documentaires waar er ook erg veel van gemaakt worden.'

Over aanrechten gesproken, dat van Oboema en José vertelt ook zo het één en ander. `...boekdelen! Zowel Michiel als ik zijn vrij visueel georiënteerd. Dat aanrecht is een volstrekt kleurloos, a-seksueel aanrecht. Er staat ook niets op, geen rommel van eten. Het is te opgeruimd ook, een aanrecht van iemand die te veel tijd over heeft. Van iemand zonder fantasie.'

Zie ook de bril en spijkerbroek van José...

`En de pruik komt van Arjan van der Grijn, de grimeur, die is meesterlijk. Ik had eerst eigenlijk iets anders in mijn hoofd: een artistieke paardenstaart, die op het hoofd begint. Dus niet achter, maar óp het hoofd. Die hebben we geprobeerd, maar Arjan had deze pruik meegenomen, een soort variant op Oboema's pruik, ook zo'n kapsel dat veel te wijd uitstaat, en daarvan zagen we meteen dat 'ie uitstekend was. Met dat helemaal dode haar, het is he-le-maal dood: alle leven is er uit. Dat zie je veel hoor op straat. Dat is doorgepermanent. Geheel verschroeid. José heeft natuurlijk eigenlijk dun stijl haar.'

En je verwensing - Dood. Dood. Helemaal dood moet je! - komt uit de praktijk, zo vertelde je elders.

`Een buurvrouw van mij, waar ik boven woonde, had een zieke man die alcoholist was en die niet lang meer te leven had. Op een gegeven moment hoorde ik van beneden "dood, dood, ga dan dood", "nu". Dat heeft twee maanden geduurd. En achteraf was het eigenlijk een veel genuanceerder verhaal dan wat ik me daarbij voorstelde. Ik dacht echt dat ze wilde dat hij doodging, maar zij vertelde me achteraf dat ze dat riep terwijl zij de jeneverfles voor hem ophield nadat hij weer jenever wilde drinken. Ze wou het dus niet echt dat hij dood ging, integendeel, op haar manier waarschuwde zij hem voor die drank.'

Mogen José en Oboema - en Henkie natuurlijk- nog lang leven en plotseling weer opduiken in Jiskefet. `Jiskefet is voor mij een van de idealere manieren om iets te maken, net kinderen die aan het spelen zijn.' Of speel je liever iets anders? Is het wel leuk om zo'n onaantrekkelijke José te spelen? Is het niet leuker om als een echte diva op te planken te staan? `Oh nee... mijn rollen, ook bij Carver, en dat geldt trouwens ook voor mijn collega Leny, zijn nooit die van mooie vrouw. Tja, wat dat precies is. Dat zou iemand eens uit moeten zoeken. Wij hechten er heel erg aan, om eerder onaantrekkelijk dan aantrekkelijk op het toneel te staan. Ik geloof dat ik compleet dicht zou slaan. Als ik er al mooi uitzag in een rol dan was het een niet sympathieke vrouw, of een uitermate ingewikkelde bitscherige vrouw. Hoewel: niet alleen maar onsympathiek. Ik vind José ook niet alleen onsympathiek. Ik vind haar zelfs vaak sympathiek, maar ze is iemand die het verkeerd aanpakt in het leven. Wel beklagenswaardig natuurlijk. Wat vind je van zo'n vent zeg! De onredelijkheid van Oboema is zo groot!'


Weer terug?