Belgisch Nieuwsblad 04-01-2006




De keren dat Jiskefet geschiedenis schreef


Humorliefhebbers van heel de Lage Landen hielden de adem in toen bekend raakte dat Jiskefet het voor bekeken houdt. Nederland 3 herneemt als eerbetoon de laatste reeks van het absurde Amsterdamse drietal. Een ideale gelegenheid om nog eens terug te denken aan de Jiskefet-bedenksels die een plaatsje hebben in het collectieve geheugen van Nederland én Vlaanderen.

1 De Lullo's

Jiskefet zette niet alleen de gewone man voor schut. Intellectuelen werden minstens even vaak in hun hemd gezet en snobs werden genadeloos geparodieerd als de Lullo's: drie fils-à-papa die zo'n luizenleventje leiden dat ze na hun dertigste nog altijd op kot zitten en denken dat ze zich alles kunnen permitteren. Later zouden de Lullo's af en toe terugkeren, bijvoorbeeld als irritant vlot kwebbelende marketeers . Maar tot ergernis van de Jiskefetleden werden de Lullo's net populair bij de snobs op wie ze het eigenlijk gemunt hadden. ,,Ze denken dat de Lullo's niet over hen gaat, maar over de gozer naast hen'', zuchtte Michiel Romeijn onlangs. ,,Of ze kicken er op omdat ze kennelijk belangrijk genoeg zijn om te parodiëren.''

2 Peeters en andere proleten

Sociaal onaangepaste boerenpummels, door Jiskefet proleten genoemd, zijn altijd een dankbaar slachtoffer geweest. Denk maar aan de firma Peeters waar de stumpers allemaal Peter heten en een onverstaanbaar wartaaltje brabbelen. Nog meer memorabel was de sketch Verloren, hè ten tijde van de eerste Golfoorlog. Johnny en Willie, twee Amsterdamse varianten op onze Snelle Eddy, lachen met hun Turkse pitabakkers omdat het Irakese leger niet is opgewassen tegen de Amerikaanse wapens, alsof het een voetbalspelletje is. ,,Het zijn types die zich de hele wereld toe-eigenen en te dom zijn om te bedenken dat iemand anders daar wel eens last van zou kunnen hebben. Dat is de arrogantie van de domheid'', foeterde Kees Prins ooit.

3 Sinterklaasbezoek in Debiteuren/Crediteuren

Jaren voordat The Office en Het Eiland de draak staken met het doodsaaie kantoorleven, zag Jiskefet (Fries voor vuilnisbak) er al de pijnlijke grap van in en ging tien jaar geleden met Debiteuren/Crediteuren heel wat verder. Bijvoorbeeld met het sinterklaasbezoek dat ook in De Leukste Eeuw opdook. In Heerlijk avondje krijgen de kantoorslaven een bijzonder norse Sint, gespeeld door cabaretier Hans Teeuwen, over de vloer. Die dwingt de sullige Edgar onder zijn sinterklaasmantel om hem een wel heel vernederend plezier te doen. Met een storm aan verontwaardigde reacties tot gevolg. ,,We hadden in ons uitzendschema gezien van 'hé, er is er één op 5 december''', vertelde Jiskefet-lid Herman Koch achteraf. ,,En dat kun je bijna niet laten liggen, want dan zit die hele avond vol met sinterklaasprogramma's. Dus dachten we: we gaan de sint eens goed in z'n reet naaien.''

4 Sint-Hubertusberg

De jongste jaren leken Herman Koch, Kees Prins en Michiel Romeijn wat op de dool. Maar vorig jaar zorgden ze voor een nieuw hoogtepunt dat nu hun zwanenzang blijkt te zijn: Sint-Hubertusberg . Op genadeloze wijze illustreert Jiskefet hoe vervelend bejaarden wel kunnen zijn, maar hoe slecht ze soms in een home als Sint-Hubertusberg behandeld worden. De stuurse hoofdverpleegster probeert ieder pleziertje van de oudjes in de kiem te smoren. En de goede bedoelingen van haar onhandige stagiaire moeten zo vlug mogelijk de grond in geboord worden. Het levert een ongezien spervuur van spijkerharde grappen en absurde toestanden op waartussen zowaar plaats is voor een klein tikkeltje ontroering.

Hans van Goethem


Weer terug?